امروزه یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه، توانایی جذب پس اندازها و هدایت آن به سمت فعالیتهای سرمایهگذاری است و می توان ادعا کرد که، فرآیند تخصیص موثر سرمایه برای سلامتی اقتصاد و در پی آن ارتقای بهره وری و تشویق ابتکارات ضروری است و این امر بازاری روان و کارا برای خرید و فروش اوراق بهادار و تبادل اعتبارات ایجاد می کند. برخلاف آن، فرآیند تخصیص نادرست سرمایه موجب انجام کارهای بدون بهره وری می شود و بازار سهام را تضعیف می کنند. هدایت صحیح جریانات نقدی و وجوه سرگردان به سمت کارهای تولیدی باعث رونق اقتصادی، افزایش تولید ناخالص ملی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد سرانه می شود و نهایتاً رفاه کلی را در پی خواهد داشت. اقتصاددانان تشکیل سرمایه را در پیشرفت و توسعه اقتصادی ضروری و موثر میدانند لیکن انجام سرمایهگذاری خود مستلزم تأمین مالی است و تأمین مالی منطقاً بایستی به طریقی صورت گیرد که کم ترین هزینه را به همراه داشته باشد. با عنایت به اینکه صاحب نظران رشته مدیریت مالی یکی از ابزارهای فعال کردن بازار و سرمایه را تشکیل مؤسسات تأمین مالی و صندوقهای سرمایهگذاری میدانند، ما بر آن شدیم که علاوه بر مروری بر صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، عواملی که باعث ایجاد بازده مناسب در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک می شود را مورد بررسی قرار دهیم. امیدوارم که در تحقیق حاضر بتوانیم به تبیین نقش این صندوق ها کمک نموده و تحقیق حاضر نتایج مفیدی را برای سرمایه گذاران و برنامه ریزان اقتصادی کشور عزیزمان به همراه داشته باشد.
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سوال و موضوع تحقیق بوده است در این فصل آورده شده و در ادامه به مدل تحقیق و فرضیه های تحقیق نیز اشاره شده است. در پایان این فصل تعاریف واژه ها و اصطلاحات آمده است.
1-2 بیان مسأله
صندوق های سرمایه گذاری از نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار هستند که فعالیت اصلی آن ها سرمایه گذاری در اوراق بهادار است. این صندوق ها با استفاده از وجوه سرمایه گذاران، در مقیاس بزرگ سرمایه گذاری می کنند و به دنبال کسب بازدهی مناسب برای سرمایه گذاران صندوق هستند. سرمایه گذاران یا دارندگان سهام ( واحدهای سرمایه گذاری) صندوق به نسبت سهم یا میزان سرمایه گذاری خود در صندوق، در سود و زیان آن شریک می شوند. به طور کلی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری به عملکرد اوراق بهادار و دیگر دارایی های موجود در سبد اوراق بهادار آن ها بستگی دارد. طی دو دهه ی گذشته صندوق های سرمایه گذاری مشترک از محبوبیت زیادی در بین سرمایه گذاران برخوردار شده اند. در حال حاضر افراد بسیاری در صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کرده اند و برای بسیاری از سرمایه گذاران، سرمایه گذاری در بورس به معنای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری است. در همین راستا در سرتاسر جهان صندوق های سرمایه گذاری به شکل ها و روش های مختلف و به عنوان ابزاری مفید و کارآمد برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار شکل گرفته اند. ایران نیز از این قاعده دور نبوده است و طی شش سال گذشته صندوق های متعددی در بازار سرمایه ی ایران شروع به فعالیت نموده اند.
از آنجا که تداوم و گسترش فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری در داشتن بازده مناسب برای سرمایه گذاران آن ها است، در این تحقیق سعی شده که علاوه بر نحوه ی فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک عواملی که باعث ایجاد بازده مناسب می شود را بررسی نماییم.
مسئله اصلی تحقیق حاضر این است که آیا بین ارزش خالص دارایی با بازدهی سهام در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک رابطه وجود دارد؟ بنابراین موضوع تحقیق “بررسی تأثیر ارزش خالص دارایی در بازده صندوقهای سرمایهگذاری ” میباشد.
1-3 اهمیت و ضرورت انتخاب موضوع تحقیق
در ارتباط با اهمیت صندوقهای سرمایهگذاری در بازار سرمایه کشور، باید گفت که این صندوق ها به عنوان ابزار کمکی برای سرمایه گذاران کوچک است تا در بخشی از بازار سهیم باشند و مجبور نباشند که اوقات گران بهای خود را صرف خواندن روزنامه های اقتصادی بکنند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، افراد عادی را قادر می سازند تا از طریق خرید واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها، به طور غیرمستقیم در واحدهای بزرگ تولیدی سرمایهگذاری کنند و موجبات افزایش سطح تولید ملی در اقتصاد را فراهم آورند(حبیب نیا و شاه مرادی،1388). بدیهی است که چنین امری نه تنها به تجهیز منابع مالی اندک مردم و هدایت آن ها به سوی فعالیت های مولد اقتصادی می انجامد، بلکه از دیدگاهی دیگر نیز دارای اهمیت است، بدین معنی که مردم عادی معمولاً به علت نداشتن اطلاعات و تخصص، توانایی حرفه ای لازم به منظور انجام سرمایهگذاری بهینه را ندارند. بنابراین، در چنین وضعیتی صندوق های مزبور که طبیعتاً از تخصص لازم برخوردارند، خواهند توانست با ارائه خدمات کارشناسی و راهنمایی سرمایه گذاران آنان را در امر سرمایهگذاری و خرید سهام هدایت کنند. از ویژگی ها و ماهیت سرمایه گذاری در صندوق ها سرمایهگذاری مشترک که می تواند از ضرورت های این تحقیق نیز از آن ها یاد کرد چند گزینه عبارتند از:
قابلیت بازخرید سهام به وسیله صندوق یا به عبارت دیگر نقدینگی بالای واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها و همچنین تنوع فعالیت بر اساس اهداف سرمایه گذاران، استفاده از مدیریت تخصصی در اداره سبد، کاهش هزینه های کارگزاری و عملیاتی در مقایسه با معامله های کوچک سرمایه گذاران، کاهش خطر سرمایه گذاری از راه مالکیت در سبد مالی متنوع(چاوشی،1390).