لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 372

از سر وا کردن-کاری را سرسری انجام دادن

باری به هر جهت کردن-در انجام کاری تعلل و تردید کردن

خارج از حد-بیش از اندازه
دست یکی داشتن-همدست شدن-متحد شدن

پست خوردن کسی-با کسی رو به رو شدن
رو انداختن-تقاضا و خواهش کردن

دیپلم-مدرک پایانی دبیرستان-گواهی نامه-تصدیق
جشنواره-جشن فزهنگی-فستیوال
تیغ زن-کلاه بردار-گوش بر

افتادن بچه(سقط شدن جنین)

پیش غذا-آن چه پیش از غذای اصلی می خورند

حالی به حالی شدن-منقلب شدن حال-غلبه یافتن شهوت

رو به راه شدن-آماده و مهیا شدن

بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

خاله بی بی-نوعی آش

جِر دادن-پاره کردن-در مقام تهدید نیز می گویند

حیوون-نگا. حیوان

روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن

دمبل و دیمبو-صدای دایره و دمبک-صدای بزن و بکوب
جَری شدن-خشمگین شدن-جسور شدن
جان جانی-صمیمی-یکدل
دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

رانندگی-فن راندن وسایط نقلیه-اصول و قواعد راندن

چرسی-آدم معتاد-افیونی

دندان گیر-قابل خوردن و جویدن-قابل توجه-پر سود
خود را به کوچه ی علی چپ زدن-خود را بی اطلاع نشان دادن

زبون-حقیر-توسری خور
چوب خوردن-تنبیه شدن

خارج از مرکز-مزایایی که به کارمندان خارج از پایتخت داده می شود
آتش‌پا(فرز و چالاک، بی قرار)

ارواح بابات(به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود)

تر و تازه-شاداب-شسته و رفته

این در و آن در زدن(برای انجام کاری کوشش بسیار کردن)

دهنی شدن-آب دهان خوردن به غذا یا چیزی

حرم خانه-درون خانه که زنان زندگی می کنند

آب در جگر داشتن(توانایی مالی داشتن)

آستین از چشم برداشتن(آشکارا گریستن)
اوستاکار(استادکار، ماهر و مسلط)

الف-قاچ خربزه و از این قبیل-بچه‌ی کوچک-سیخ-راست

ابوطیاره(اتوموبیل کهنه و فرسوده)
خاور زمین-قاره ی آسیا

از این دنده به آن دنده غلتیدن-از درد یا فکر و خیال نخوابیدن
جلف-سبک-کسی که حرکات سبک دارد
دار و دیزی-لوازم اندک و ناچیز و ارزان خانه

پشت-نسل-فرزندان

دور-بار-دفعه-نوبت
آب از آب تکان نخوردن-رخ ندادن جنجال و هیاهو-آرام ماندن اوضاع

بله قربان گفتن-تملق بیش از حد گفتن

چربیدن-برتر بودن-پیش بودن

اجابت کردن معده-قضای حاجت

خیر ببینی-دعایی است در حق کسی که کمکی کرده باشد

باد بُروت-خودخواهی-غرور-تکبر

دید زدن-چشم چرانی کردن-دور و بر را نگاهی انداختن

چارپایه-صندلی کوچک و بدون پشتی

جُنگ-کتابی که نوشته های گوناگون از نویسندگان گوناگون در آن باشد

خالی کردن دل کسی-کسی را ترساندن

ژتون-پولک فلزی یا پلاستیکی که به جای پول به کار می رود

پاتیل شدن-از مستی از پای در آمدن-دیگرگون شدن حال

آدم کردن کسی-کسی را تربیت کردن-سواد آموختن

خشت انداختن-لاف زدن-گزافه گفتن
حرف تو حرف آوردن-سخن کسی را قطع کردن-مطلب دیگری را پیش کشیدن
از رو رفتن-خجالت کشیدن-از میدان به‌در رفتن

خاله وارسی-فضولی-تحقیق بی مورد

بیا بیا- برو برو
چم و خم-آداب و رسوم-فن-ناز و عشوه
بند کردن به کسی-به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی

دامن بر آتش زدن-فتنه ای را شدیدتر کردن

دست پاچه شدن-مضطرب شدن-دست و پای خود را گم کردن

پِتل پُرت-بیان عامیانه ی پترزبورگ-جای بسیار دور
تعارف دادن-هدیه فرستادن-پیشکش کردن

چشم به روشنایی افتادن-سودی را در جایی گمان کردن و به آن طمع کردن

تحت اللفظی-کلمه به کلمه

اتوکشیده-با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب

پر پر زده-ور پریده-نفرینی با آرزوی جان کندن کسی

زهره کردن-بسیار ترساندن

در کردن-شلیک کردن-خالی کردن

برخورد کردن به تریج قبای کسی-گران آمدن-بی دلیل ناراحت شدن-به کسی توهین شدن

دل خالی کردن-کین خود را گرفتن-از رنج دشمن شاد شدن

چرخ ریسی-پنبه رشتن با چرخ ریسندگی

زیر شلواری-زیر جامه

بُل گرفتن-چیز مفت به چنگ آوردن-از فرصتی استفاده کردن-بهانه ای بدست آوردن

جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن

تخمی-به درد نخور-بی مصرف

بگو بخند-خوش مشرب-بذله گو

جوراجور-دارای انواع گوناگون

دنگ دنگ-صدای برخورد دو چیز سخت به هم

راحت باش-خطابی به سربازان به هنگام آموزش نظامی برای اندکی استراحت

چشم و دل پاک-کسی که به دیده ی بد به ناموس دیگران نگاه نکند
خواب دیدن برای کسی-نقشه کشیدن برای استفاده یا کوبیدن کسی

آبِ بسته(شیشه، بلور، یخ، برف)

خون دیدن زن-عادت ماهانه شدن زن

دیوار را یک طرفه کاه گل کردن-یک طرفه قضاوت کردن

پا اندازی-واسطه ی اعمال نامشروع شدن-جاکشی
جغ جغ-صدای به هم خوردن چند چیز-صدای همهمه

دمر خوابیدن-روی سینه و شکم خوابیدن
آدم سر به راه(شخص خوب و نجیب، کسی که مزاحم دیگران نیست)

پیش کسوتی-قدمت و برتری

جمال کسی را عشق است-کسی را دوست داشتن-دیدار کسی را به فال نیک گرفتن

از کسی حساب بردن-از کسی ترس داشتن

جان کُردی-سخت گیری-مقاومت

خودتراش-تیغی که می توان تیغه ی آن را عوض کزد

درزن-دوجین-دوازده تا از چیزی

خل بازی-حرکات غیر منطقی و غیر عاقلانه

جیز شدن-سوختن در زبان کودکان

حاجی من شریک-کسی که خود را داخل کاری می کند و مدعی شراکت می شود
چلو صاف کن-آبکش

از کار در آمدن-آزموده شدن-نتیجه دادن

ترس بر داشتن کسی را-از وارد شدن به کاری بیم داشتن

پساب-آبی که پیش از این در آن چیزی خیسانده یا جوشانده باشند

خاور زمین-قاره ی آسیا

روگیر کردن-در رودربایستی ناگزیر به انجام کاری کردن-نگا. روبند کردن

جا دکمه-سوراخی که دکمه ی لباس در آن جا می گیرد

تو گذاشتن-چیزی را مسکوت گذاشتن-از درون دوختن

جز جگر-سوختگی دل بر اثر اندوه و مصیبت

چُر-ادرار

آقا بالاسر(امر و نهی کننده و مراقب)

ریزه کردن-خرد خرد کردن-قطعه قطعه کردن

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

چاخانچی-کسی که همیشه دروغ بافی می کند

حبه کردن-دانه دانه کردن
آفتاب‌زردی(غروب آفتاب)
به گوزگوز افتادن-پیر شدن-از خستگی زیاد از پای در آمدن

بیا و ببین-تماشایی-بسیار جالب-قابل توجه

خل بازی-حرکات غیر منطقی و غیر عاقلانه

پف کرده-بادکرده-ورم کرده

خوش ترکیب-نگا. خوش تراش

تا کش به کشمش می خوره-هنوز چیزی نشده-سر کوچک ترین بهانه

زدن به سیم آخر-آخرین چاره را به کار بردن حتا اگر به ضرر باشد-خود را به لاقیدی زدن و به عاقبت کار نیاندیشیدن

باب شدن-معمول و رایج شدن

پاردم ساییده-کهنه کار-ناقلا

ادا اصول-ادا اطوار

احدالناس(کسی، فردی)
جز جگر-سوختگی دل بر اثر اندوه و مصیبت

بند و بساط-اسباب مختصر زندگی

حالی کردن-فهماندن

دسته جمعی-باهم-گروهی

درگیری-گرفتاری-نزاع-جنگ

افتادن به گردن کسی-به کسی تحمیل شدن

دندان طمع از چیزی کشیدن-از چیزی چشم پوشیدن-دست کشیدن-رها کردن

دانش سرای مقدماتی-آموزشگاه تربیت دبیر
چشمک زدن-بر هم زدن چشم به قصد ایما و اشاره

تو هچل-انداختن به دردسر انداختن-دچار مشکل کردن

پهلو فنگ-نگاه داشتن تفنگ به موازات و عمود بر زمین
دایه-زن شیر دهنده-قابله-پرستار بچه

دانگی-انجام کاری با پرداخت سهم خود از هزینه ی آن

بی شوخی-جدا-بدون شوخی

جور شدن-اخت شدن-انس گرفتن-هماهنگ شدن

تند نویسی-سریع نویسی

در کشتی نشستن و با ناخدا جنگیدن-ناسپاسی کردن

راهی کردن-روانه کردن-فرستادن

جایی-مستراح-توالت

الحق(به‌راستی، حقیقتن)

دارایی-ثروت-وزارت خانه ای که امور مالی کشور در آن رسیدگی و برنامه ریزی می شود

خیرات کردن-چیزی را

چرمی-از جنس چرم

دق-غصه و ناراحتی-نوعی بیماری روحی که بیمار را رنجور می کند و از بین می برد

از کار در آمدن-آزموده شدن-نتیجه دادن

پا افتادن-اتفاق افتادن-پیش آمدن

جای کسی را خالی کردن-در جایی از کسی یاد کردن و آرزو کردن که کاش می بود

ذِله آوردن-به ستوه آوردن-خسته و عاجز کردن

خوب کاشتن-از عهده ی کاری خوب برآمدن

از سر باز کردن(دور کردن، رفع مزاحمت کردن)

پنجه ی ابوالفضل-ورقه ی برنجی یا نقره ای که به شکل کف دست و انگشتان بریده شده است

پَرِ قیچی-پادو-کارگزار-طرفدار پر و پا قرص

زن بردن-همسر گرفتن مرد

پَرت-بی معنی-مزخرف-دور افتاده-خلوت

خرده خر-کسی که آذوقه ی خانه را روز به روز می خرد نه یکجا

خوشاب-میوه ی پخته در آب و شکر-کمپوت
داماد-مرد تازه زن گرفته

بیا و ببین-تماشایی-بسیار جالب-قابل توجه

جغ جغ-صدای به هم خوردن چند چیز-صدای همهمه

خدا نکرده-امیدوار این طور نباشد
از اوناش نبودن ( فقط به‌صورت منفی)(از جمله‌ی کسانی نبودن که مخاطب گوینده‌ی جمله را از آنان پنداشته است)

دهان گیره-غذای اندکی که میان دو غذای اصلی می خورند

آشنایی به روشنایی انداختن(پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن)

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن

جزغاله شدن-سخت سوختن-زغال شدن

چسی مالیات داره-به کسی می گویند که قمپز در می کند

رو راست-پوست کنده-آشکارا-صریح-بدون ابهام

ترشی انداختن-ترشی درست کردن-بی استفاده گذاشتن و به کسی ندادن چیزی
برهوت-غیر مسکونی-خشک و بی انتها

پیشکی-جلوتر-از پیش-به طور مساعده

زَوال-مست مست-لول

پا-حریف

جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

چراغ باران-چراغانی
بوق سگ-بسیار دیر وقت

بشکن بشکن-وقت شادی و شادمانی-جشن و سرور

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

چشم زاغ-بی شرم

دور پرواز-پرواز کننده تا فاصله های بسیار

خر کریم را نعل کردن-رشوه دادن-راضی کردن
چشم و دل پاک-کسی که به دیده ی بد به ناموس دیگران نگاه نکند

خاطر جمع-مطمئن

چرک-کثیف

خیز برداشتن-جستن-آماده ی حمله شدن

از کوره در رفتن(به خشم آمدن، آتشی شدن، از جا در رفتن)

چراغ-پولی که معرکه گیران درخواست می کنند

اُمُل(عقب‌افتاده، قدیمی)

پلاسیده-پژمرده-چروکیده

توی دل قند آب کردن-لذت بسیار بردن-شادی زیاد حس کردن

پَخ خوردن-تیزی چیزی
باطله-چیزی که ارزش خود را از دست داده است

در گرفتن-آغاز شدن-گل انداختن و گرم شدن گفت و گو یا منازعه

حنای کسی رنگ نداشتن-اعتبار نداشتن-دارای نفوذ نبودن

دست به سینه ایستادن-در نهایت ادب و آماده ی فرمان ایستادن

چانه در چانه ی کسی گذاشتن-هم صحبت شدن-بحث و جدل کردن

زبان پس قفا-نوعی گل است

خوب کاشتن-از عهده ی کاری خوب برآمدن

راه بردن-بلد بودن-دانستن-اداره کردن-سامان دادن

به خورد چیزی دادن-نفوذ دادن-وارد کردن

حمال-باربر-ناشی و مبتدی-بی مهارت و بی استعداد

زنجیر زن-کسی که در ماه محرم به پشت خود زنجیر می زند

پیه سوز- پی سوز

به اسم خود جا زدن-از آن خود وانمودن

زانویی-زانو
وسیله‌ی بازی (به‌ویژه برای کودکان)
بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری
پُک-هر بار کشیدن سیگار و چپق و از این نوع

توان انجام کاری را داشتن

بازو دادن-یاری دادن

با ریسمان کسی به چاه رفتن-با اعتماد به کسی به کاری دست زدن
جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

زبان تلخی-درشت گویی-گفتار خشن

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

جا آمدن حواس-به هوش آمدن

درد و بلا-نفرینی است چون زهر مار-کوفت-مرض و مانند این ها

آبدیده-جلا یافته-آزموده و مجرب

دامن بر آتش زدن-فتنه ای را شدیدتر کردن

بازیگر-هنرپیشه ی سینما و تئاتر

پشت گوش انداختن-دیر انجام دادن-اهمیت ندادن-امروز و فردا کردن

چس گره زدن-نهایت خست به خرج دادن

از غورگی مویز شدن-مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن

ریسه کردن-ردیف کردن-قطار کردن-پشت سر هم قرار دادن

آب باریکه(درآمد اندک اما مرتب)

شماره ی نوشته : ۱- ۹ / ۷

درد-نفرینی مانند کوفت-زهرمار-مرض
با کله-دانا-چیز فهم-خردمند
پاگیر کسی شدن-ناخواسته رنجی به کسی رسیدن

تخت قاپو کردن-چادر نشینان را در جایی ساکن کردن

از قلم انداختن-از یاد بردن-مورد بی‌توجهی قرار دادن

خودکشی کردن-با رنج فراوان کاری را به پایان بردن

بته مرده-بی اصل و نسب-بی کس و کار

اهل نشست(تارک دنیا، گوشه‌نشین)

داغ و درفش کردن-مجرمی را برای اقرار کردن داغ کردن

جلا دادن-مفید بودن-شفا دادن-صیقل دادن

رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

چپ و راست کردن-زیر و رو کردن-مشت باران کردن
دل دل را خوردن-عجله داشتن-بی تاب بودن

جاگرم کردن-در جایی ماندن
بده اون دستت-آی زکی !

رو افتادن-علنی شدن-آشکار شدن

از بی‌کفنی زنده بودن(بی‌نهایت فقیر و نیازمند بودن)

رو شویی-ظرف یا دستگاهی که برای شستن دست و صورت نصب می کنند

رگ ترکی-تعصب نژادی

زده دار-دارای لکه یا خراش و آسیب

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند

دست به چیزی شدن-بی درنگ آن چیز را برداشتن-آماده ی استفاده از آن چیز شدن

تُخم-اصل هرچیزی-دانه

رای اعتماد-رایی که نمایندگان مجلس در تایید به دولتی بدهند

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

دار و دسته-پیروان و اطرافیان

آستین‌سرخود-هر چیزی که وسیله‌ی کاربردش همراهش است

خبر کسی یا چیزی را آوردن-مرگ و نابودی کسی یا چیزی را اعلام کردن-مردن-نابودی

پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

دور تا دور-گرداگرد-اطراف

رمبیده-خراب شده-فرو ریخته

زانو-قطعه ی استوانه ای با زاویه های گوناگون برای تغییر مسیر لوله یا گرفتن انشعاب