از زابل تا چابهار: نگاهی به استان فراموش شده‌ای به نام سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان از اون نام‌هاییه که تازگیا زیاد اسمش رو می‌شنویم اما بازم ناشناس و به دنبال بی‌مهری مسئولین نفسی واسه مردمش نمونده! صبورترین و ساکت‌ترین قوم ایرونی که در دومین استان پهناور ایران ساکن هستن و زیر بار بی‌توجهی، فقر، بی‌آبی و نداشتن هوای سالم بازم مهر سکوت بر لب زده‌ان و کسی نیس به دادشان برسه.
استانی که پهنه گسترده‌ای از جنوب شرقی کشور رو تشکیل داده و حدودا ۱۱ درصد از کل مساحت ایران به اون تعلق داره؛ اما از سرمایه و امکانات کشور هیچ بهره‌ای نبرده و بسیار مهجور مونده!
اگه فقط یه بار به یکی از شهرهای سیستان و بلوچستان سفر کرده باشین، می‌تونید فقر، نبود امکانات و زندگی دردآور مردم اونو با اولین نگاه حس کنین و امکان نداره بغض گلوتون رو فشار نده و نفستون از این حجم گرسنگی نگیره.
مشکل کم‌آبی در سیستان و بلوچستان نه‌فقط واسه آدم‌ها بلکه واسه حیوانات هم دردسرساز شده.
(خبرگزاری مهر)
استان سیستان و بلوچستان بیشتر از ۱۸۰ هزار کیلومتر مربع وسعت داره؛ مساحتی به بزرگی کشور سوریه. اما مسئولین به مردم زابل و هامون، هیرمند، نیمروز، زهک،خاش، ایرانشهر، گواتر و چابهار فکر می‌کنن؟ به این فکر می‌کنن که این مردم هوا ندارن، آب ندارن، شناسنامه ندارن، درآمد ندارن و بیشتر اونا در ابتدایی‌ترین وضعیت معیشتی هستن؟!
کم‌آبی نسل گاندو یا تمساح‌های پوزه‌کوتاه ایرونی رو در خطر جدی قرار داده. (خبرگزاری مهر)
چند روز پیش خبری باعنوان «طوفان و ریزگرد بیشتر از ۵۷۸ سیستانی رو روونه بیمارستان کرد» منتشر شد که حکایت می‌کرد سرعت وزش باد همراه با گرد و خاک در سیستان به ۷۲ کیلومتر بر ساعت هم رسیده و غلظت ذرات آویزون در هوای منطقه به ۱۲ برابر حد مجاز رسیده. بدنبال این مشکلات، بیشتر از ۵۰۰ نفر از مردم به دلیل مشکلات چشمی و تنفسی راهی مراکز درمانی شده‌ان.
صدها روستای سیستان و بلوچستان دچار تنش آبی هستن و زندگی ساکنان اونا که به آب آشامیدنی دسترسی ندارن در برابر خطره. در این استان ۵۰ هزار خونواده محروم شناسایی شده‌ان که نیازمند دریافت بسته‌های غذایی هستن.
این بی‌توجهی‌ها در حالی صورت می‌گیرد که فرهنگ و تمدن سیستان و بلوچستان بیشتر از ۵ هزار و ۲۰۰ سال قدمت داره.
به گزارش ایسنا نصرالله چاری می‌گوید در سیستان و بلوچستان کمی بیشتر از ۶۰۰ حلقه چاه واسه تامین آب آشامیدنی هست که نصف اونا خشک شدن، نزدیک به ۱۰۰ چاه در حال خشک شدن هستن و اندازه آب‌دهی ۱۷۸ حلقه چاه به نصف کم شده.
سیستان خاستگاه اولین تمدن‌های پیشرفته بشری و کانون اجتماعات شهرنشینی بوده.
این رو می‌توان در شهر سوخته خوب دید. اینجا بهترین مرکز شهرنشینی در عصر مفرغ و ترکیب زیبایی از خلاقیت، صنعت و فرهنگ بوده.
دهانه غلامان سیستان نمونه معماری موفق یه شهر هخامنشیه. سیستان، زادگاه آسیاب‌های بادی جهان بوده و مهره مهمی در شکل‌گیری تمدن جهان بشمار می‌رفته. سیستان انبار غله آسیا و از نظر اقتصادی از کانونای اصلی ایران بوده.
اما بدیش اینه این استان که از دو قوم جور واجور تشکیل شده، با در نظر گرفتن قدمت فرهنگ و تمدن خود مورد بی توجهی شدید قرار گرفته.
رئیس اداره بهزیستی چابهار می‌گوید اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی در این منطقه زیاد شده و در یکی از روستاهای دور و بر این شهر به نام درگز آمار دچار شدن بالای ۷۸ نفر به ویروس HIV تایید شده.
مجموعه اقوام ساکن در استان سیستان و بلوچستان همراه با سنن و روشای خاص زندگی، به تنهایی یکی از جاذبه های عالی این منطقه س. زندگی ایلی با الگوی سکونت و آداب و رسوم خاص، مورد علاقه خیلی از گردشگران داخلی و خارجیه.
در کنار اونا، استان سیستان و بلوچستان دارای جاذبه‌های گردشگری بی‌نظیریه که پس از یه بار سفر به اونجا، به اندازه ای درگیر فرق‌های جذاب اون می‌شید که مطمئنا دوباره و حتی چند باره به اونجا سفر می کنین تا هر چی بیشتر با مردم و فرهنگ و ظرفیت‌های گردشگری منطقه آشنا شید.
به گفته رئیس جمعیت هلال احمر تا کنون ۵۰ هزار خونواده “دچار مشکلات معیشتی” در این استان شناسایی شده‌ان که قراره بین اونا بسته‌های غذایی پخش شه.
سفر به چابهار: گشتی در بهاری ترین بندر ایران [قسمت اول]
همین جذابیت ما رو بر اون داشت تا به معرفی گوشه‌ای از ظرفیت‌های گردشگری استان سیستان و بلوچستان بپردازیم. تا بدین وسیله تعداد گردشگران سیستان و بلوچستان زیاد شه و شاید مرهمی باشه بر زخمی کهنه!
شهر سوخته: یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای باستانی دنیا
شهر سوخته در ۶۰ کیلومتری جنوب زابل کنار جاده زابل و در ۶ کیلومتری قلعه رستم واقع شده و شامل تپه هاییه که بیشتر از ۵۰ متر ارتفاع ندارن. وسعت اون دو کیلومتر ونیمه. این مکان بی فکر روزگارانی دراز یکی از مهم ترین مراکز شهرنشینی آسیا در عصر برنز بوده.
قدمت این تمدن رو به ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد تخمین میزنن.
قدمت شهرسوخته در کاوشای مقدماتی که در این شهر و دور و بر بمپور و بردسیر به عمل اومده، نشون میده که مردمون این سرزمین در هزاره چهارم، سوم و دوم قبل از میلاد تمدن نورانی و مثل تمدن هند و بین النهرین داشتن. (ورودی شهر سوخته)
شهر سوخته نام بقایای دولت‌شهری باستانی در ایرانه که در ۵۶ کیلومتری جنوب زابل و در حاشیهٔ جاده زابل-زاهدان در استان سیستان و بلوچستان (شرق ایران) واقع شده‌است. این شهر مزبور در روی آبرفت‌های مصب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون و وقتی در ساحل اون رودخانه ساخته شده بود. دورهٔ بنای این شهر بزرگ با دوره برنز و تمدن جیرفت همزمانه. (نمایی از تپه باستانی شهرسوخته)
این محوطهٔ باستانی هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو حساب میشه که با برخورداری از قدمت ۵۰۰۰ ساله هم‌حالا به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته میشه. در سی‌وهشتمین اجلاس یونسکو در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ برابر با ۱ تیر ۱۳۹۳ شهر سوخته به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
درک ، هیجان‌انگیزترین نقطه جهان؛ وقتی دریا به کویر دست میدهد
کوه تفتان: تنها آتشفشون نیمه فعال ایران
تَفتان نام تنها آتشفشون نیمه فعال در سراسر ایرانه. این کوه با ارتفاع ۳۹۴۱ متر از سطح دریا، بلندترین کوه بلوچستانه و در شهرستان خاش قرار گرفته‌است.
کوه تفتان دارای قلل متعدده. قله آتشفشانی این کوه چهل تن اسمشه که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری خط مستقیم شمال دریای مکران واقع شده‌است و فاصله مستقیم اون تا زاهدان ۱۰۰ کیلومتره. از سه دهانه آتشفشانی این کوه همیشه بخار گوگرد خارج میشه. در ورودی چاله‌های آتشفشانی تخته‌های گوگردی خالص فت و فراوون دیده می‌شن.
در جاده خاش به زاهدان اگه از خاش به سمت شمال حرکت کنین پس از حدود ۲۰ کیلومتر تابلوی بزرگی راه دسترسی به قله تفتان رو به شما نشون میدهد. اگه از زاهدان به سمت خاش حرکت کنین حدود کیلومتر ۱۳۰ به خروجی روستاهای تمندان و کوشه می‌رسید. از سر جاده تا دو راهی که سمت راست اون با تابلویی شما رو به طرف اردوگاه راهنمایی می‌کنه حدود ۲۰ کیلومتر، و از دو راهی تا اردوگاه ۸ کیلومتر راه پیش رو دارین. (تصویر: پناه‌گاه تفتان)
کوه مهرگان
در شهرستان سراوان، تپه ای سنگی هست که مردم محلی از قدیم به اون کوه مهرگان می گن و از اجداد خود نقل می کنن در روزای معینی بالای این تپه اتش می افروختند و مراسم نیایش اهورامزدا به جای می اوردند. در محدوده اونم سنگ نگارهایی پیدا میشه که مربوط به دوران شکار و قبل از پیدایش زبانه.
بیشتر اثار تاریخی قبل از اسلام از بین رفته ان و خرابهایی از ان هنوز زنده ماننده س که نشون از ایین زرتشت در این قومه.
کوه خواجه: کوهی به وسعت ابدیت
کوه خواجه که نام دیگه اون به زبون پهلوی (اوشیدا) است و به معنی کوه ابدیه. این کوه تنها بلندی دشت سیستانه و مورد تقدس زرتشتیان هم قرار داره چون اونا می گن که پیامبر دین زرتشت از اونجا ظهور می‌کنه.
این کوه ذوزنقه‌ای شکل که پیش سه دین اسلام، مسیحیت و زرتشت مقدسه، از سنگ‌های بازالت مشکی رنگ تشکیل شده و با ارتفاع ۶۰۹ متر از سطح دریا، مانند جزیره‌ای در میان دریاچه هامون قرار داره.
نقش معروف (اسوا _ استیکا) از جمله نقش‌های دیواره های بنای کوه خواجه زابله.
در دور و بر این کوه تعداد زیادی آثارباستانی از دوران ساسانیان، اشکانیان و بقایای اماکن اسلامی و معبد بودایی باقی‌مونده‌است که شامل مجموعه کاخها، قلعه کهک کهزاد، قلعه چهل دختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمون پیر گندم بریان، خونه شیطان، بناهای یدونه آرامگاهی و قبور اسلامیه. (تصویر: قلعه کاخا درون کوه خواجه)
نقش اسب سوار و شیر در کوه خواجه قلعه کاخا
قلعه کاخا با فاصله وقتی ۸۷ سال
سفر به چابهار؛ از جنگلای حرا تا تمساح پوزه کوتاه [قسمت دوم]
قلعه بلقیس (دزک)
قلعه بلقیس که به نام دزک هم می شناسنش در شهرستان سراوان، بخش مرکزی، روستای دزک واقع شده و در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
این قلعه دارای معماری بومیه از خشت و گل ساخته شده و حالا یکی از دیدنی‌های استان سیستان و بلوچستان بشمار می‌رود.
دهانه غلامان: تنها شهر خشت وگلی باقی مونده از دوران هخامنشی
دهانه غلامان یادگار هخامنشیان یه مکان باستانی در ۲ کیلومتری یکی از روستاهای استان سیستان و بلوچستان به نام روستای قلعه نو و حدود ۴۴ کیلومتری شهر تاریخی زابله. ویرانها و آثار باقی مونده از این اثر در محوطه ای بسیار گسترده روی تراسی به درازای حدودا ۴ تا ۵ کیلومتر قرار داره.
این شهر که در زیر توده‌ای بزرگ از شن‌های روان مدفون شده بود اولین بار در سال ۱۳۳۹ شناسایی و درزمان سال‌های ۴۴-۱۳۴۱ مورد خاکبرداری وکاوش قرار گرفت.
دهانه غلامان دارای ساختمون‌های بزرگ عمومی، معبد، محله‌‌های مسکونی، خیابون، آبراهه، محله‌‌های نظامی و صنعتیه. این شهر تنها مکان باستانی دوران هخامنشیانه که حاکمیت ایران رو بر نواحی شرقی خوب نشون میدهد.
دهانه غلامان از یه سو تنها شهر خشت و گلی از روزگار هخامنشیانه که در اون می‌توان به روشنی زندگی مردم عادی و خونه های اونا رو در کنار ساختمون‌ها و بناهای بزرگ عمومی یا دولتی دید. از طرفی دیگه این شهر هخامنشی بدون برنامه ریزی رشد نکرده بلکه احداث شهر با نقشه مهندسی و برنامه ریزی مرتب انجام شده.
باستان شناسا، یکی از عوامل اصلی متروک شدن این شهر رو، خشک شدن یهویی بستر رودخانه هیرمند می‌دانند.